Kamperen naast de wachttorens van Auschwitz-Birkenau

Alvorens ik de titel van dit reisverhaal nader verklaar, ga ik even terug naar de dag waarop ik Gliwice achter me liet en op weg ging naar Katowice. Over deze wandeling kan ik vrij kort zijn: het was een 5,5u lange sessie beton spotten. De omgeving van Gliwice/Katowice is namelijk flink verstedelijkt, waardoor je vrijwel niet door een natuurrijke omgeving loopt, als wel door woonwijken die enigszins armoedig overkomen. Met name toen ik Katowice zelf binnen wandelde, viel me op dat een groot aantal woningen in de buitenwijken voormalige arbeiderswoningen betreffen. Katowice is immers een stad waar in de nabije omgeving veel steenkool werd gewonnen. Na de sluiting van de kolenmijnen verpauperde de stad in rap tempo, wat te zien is aan de staat van onderhoud. 

Mijn eerste op zichzelf staande ervaring in deze stad, is ook iets om nooit te vergeten. Ik ben dan ook benieuwd naar wat u had gedaan in deze situatie. Ik loop in de regen naar mijn hostel en ben ongeveer 15min verwijderd van de plaats van bestemming. Ik loop de hoek om en zo'n 20m verderop zie ik opeens een wat oudere man (jaar of 55) met een kruk liggen. Zijn broek was zover afgezakt dat hij daar met de billen bloot op de grond lag. Een 'heel bijzonder' gezicht, dacht ik, maar ik nam aan dat hij wel weer zou opkrabbelen. Ik loop een paar meter door totdat ik hoor dat hij in het Pools om hulp roept. Hij steekt zijn hand uit naar mij. Ik denk van oké, blijkbaar heeft meneer wel mijn hulp nodig. Ik loop naar hem toe, waarop ik opeens tegemoet wordt gekomen door een onmiskenbare poeplucht. Ik kijk naar zijn handen en achterwerk en ja hoor, alles zat onder. Ik zeg nog tegen hem dat het me spijt dat ik hem zo niet ga helpen en loop gauw weer weg. Ik had ook geen idee wat ik voor deze man had kunnen betekenen, anders dan die hand vast te pakken, gezien mijn beperkte kennis van de Poolse taal. Wat had u in deze situatie gedaan? Achteraf voelde ik me een beetje schuldig dat ik zo was weggelopen, maar het was denk ik ook een behoorlijk ontzettende ervaring. Ik kon amper geloven wat ik zag. 

Enfin, ik vervolgde dus maar mijn weg naar mijn hostel en ging na een douche en een powernapje het centrum van Katowice in. Dit stadscentrum is ook bepaald niet om over naar huis te schrijven, anders dan dat het naar mijn mening spuuglelijk is. Er is een straat in het centrum waar je veel barretjes zult vinden en welke nog enige uitstraling geniet. De rest van de stad, voor zover ik heb gezien, is iets waar ik niet voor hoef terug te komen. Neem bijvoorbeeld het Rynek of marktplein van Katowice, wat bij veel Poolse steden hét pronkstuk van de stad is:

Eindhoven is er niks bij. Laten we het er maar op houden dat dit niet binnen mijn smaak valt. Ik ging dan ook na een hapje te hebben gegeten in een Pierogarnia gauw weer mijn nest in. Ik ben de afgelopen dagen namelijk een beetje ziek, zwak en misselijk. Keelpijn en lichte verhoging hebben mijn energieniveau tot een minimum doen dalen. Gelukkig lukt het nog wel om elke dag mijn doelbestemmingen te halen, maar later op de avond stort ik tamelijk snel in. Het helpt dan ook niet mee als je in een kamer slaapt met een chronisch snurkende dame naast je. Dat krijg je van al dat paffen, een schoorsteen heeft het nakijken bij dit vrouwke. Achja, twee oordoppen in en hopen op het beste. 

Na meermaals wakker te zijn geworden vannacht, was ik blij toen de klok 07:00u sloeg en ik aan mijn dag kon beginnen. Tijd om naar het zuiden af te buigen, richting Brzezinka. Deze wandeling was alles behalve beton spotten, althans wat de laatste 3/4 betreft. 

Na een klein uurtje lopen bevond ik me al gauw in een rijkelijk gevuld bos, waar onder meer damherten door het bos struinden. 

Vandaag liep ik in totaal 34km, maar de 28km van de dag ervoor voelde veel zwaarder aan. Zo zie je maar weer wat de impact van de omgeving is op hoe je een wandeling ervaart. Na zo'n 6u te hebben gewandeld, kwam ik aan bij een rivier die mij heel bekend voorkomt: de Wisla rivier, de rivier die langs het Wawel kasteel van Krakau stroomt. Deze rivier zal ik blijven volgen totdat ik aankomende zaterdagmiddag in Krakau zal aanbelanden.

Vanaf dit punt was het nog een klein uurtje lopen naar Brzezinka. De reden waarom ik in dit dorp voor anker wilde gaan, is omdat KL Auschwitz-Birkenau hier direct naast ligt. Het leek me wel een bijzondere ervaring om zo dicht mogelijk bij dit kamp te bivakkeren met mijn tentje. Dat is ook bijzonder goed gelukt, aangezien ik uitzicht heb op de wachttorens van het kamp. 

Toen ik in 2017 en 2018 tot driemaal toe het Auschwitz Museum en Auschwitz-Birkenau had bezocht, verwonderde ik me altijd over het feit dat er direct naast deze kampen allemaal woonhuizen stonden. Ik kon me maar moeilijk voorstellen dat mensen naast een dergelijke plek hun kroost zouden willen grootbrengen. Nu, vijf jaar later, sta ik er zelf met mijn tentje en kampeer ik bij een familie waarvan de grootmoeder een persoonlijke binding heeft met het kamp. Haar vader en oma hebben namelijk in dit kamp gezeten en deze tijd ook wonderbaarlijk genoeg overleefd. Iets wat voor ca. 1,1 miljoen mensen niet het geval is geweest. Hoe bestaat het dan dat iemand, waarvan één van de ouders en haar grootmoeder in een van de meest beruchte concentratiekampen hebben gezeten, besluit om voor een periode van >50 jaar op zo'n 100m van datzelfde prikkeldraad te gaan wonen? Naast het vernietigingskamp Auschwitz-Birkenau. De reden daarvoor is, zo vertelde ze me, dat ze het belangrijker vindt om de herinnering en de daarmee gepaard gaande lessen in leven te houden, dan de pijn te verdrukken en weg te kijken. Dat is tevens de Poolse mentaliteit die tegenwoordig heerst omtrent Nazi-artefacten, andersoortige memorabilia en voormalige concentratiekampen. To preserve in order to remember. Vandaar de volgende reeks foto's van vanavond, waarbij de ondergaande zon Auschwitz in een nog dramatischer daglicht zette.

Het blijft iets met me doen als ik hier ben. Deze plek legt je telkens weer het zwijgen op. Je kunt alleen maar dankbaar zijn dat je dit nooit van je leven hebt mee hoeven maken en voor het leven wat we tegenwoordig mogen leiden in een welvarend land als Nederland. We zijn zo rijk met z'n allen, dat het geen slechte zaak is om een plek als deze af en toe die spiegel voor ons te laten houden. Ik voel me dan ook gezegend dat ik al zover ben gekomen op deze reis, met alle mooie ontmoetingen in de tussentijd. Een reis om nooit meer te vergeten.